Los danzantes



Con sus vistosos gorros de cintas de colores, sus pañuelos de seda anundados al pecho, las medias de ganchillo bordadas de cascabeles, los ocho danzantes saltan sobre la hierba de la pradera o sobre la piedra de la ermita, al son de la música del chiflo y el salterio. Bailan La "puñalada", "la liebre", "la corderita" , "la niña", "la procesión corta" , "la procesión larga", "Por los pies" y golpean con sus fuertes brazos  sus palos de senera al ritmo de la música. A veces con fuerza, como queriendo ahuyentar los malos espíritus y a veces con suavidad buscando que el sonido de la madera resuene en todo el puerto.


El Mayoral dirige el dance y el Rapatán vigila con su atenta mirada que todo este en orden y corrige con su vara cuando alguno se "embolica".


El chiflo es una flauta con tres agujeros forrada con piel de culebra y el salterio es un tambor de cuerdas consistente en una caja de madera con cuerdas que se golpean con un palo


Los dances datan del SXVII y se han trasmitido de generación en generación hasta nuestros días.


Si quieres oir la música puedes hacerlo en este link:
ARAFOLK - Musica tradicional Aragonesa El Dance Yebra de Basa- Romería de Santa Orosia - Enrique Satué



Pastorada 2008

Mayoral
1. Biembenido sía
iste seleuto auditorio
de o que pasa por o mundo
yo quio daros notorio.

2. En o mío nombre y de os lanzantes
en primeras quereba agradezer
que estez con tanta atenzión
tantisma caterba e chen.

3. Que mamá siempre me ha dito
que o primero ye a educazión
pos si por algo me podez carrañar
no ye ixa a mía intenzión.

4. Si ez parau cuenta
que a mía fabla ye un siñal aspra
Buen cabal!
Santa Orosia me entiende,
que yo le charro a ella
dende aíntro d’a mía alma.

5. Grazias tamién a os romeros
que de tantos lugars eis plegau
con o ropón y o palo
como tantos antepasaus.

6. Grazias a os cruzeros
que’n bienen de toda a Montaña
trayez a millor joya buestra
pa engalanar ista fiesta.

7. Y a os zereños banderistas
de ro Balle y Sobrepuerto.
Qué argüellosos nos sentimos
de que abandiez sin rangüello!

8. Memoranza pa os que iste día
con nusotros no puen estar
Santa Orosia se alcordará
de a fé que le eis tenido en bida.
Punto
Cantas
9. ¡Cuánto gozo, qué contento
de golber-nos a alcontrar
pa astí chuntos zilebrar
a fiesta e Santa Orosia!

10. Alas me das pa puyar
fuerzas d’ande yo no’n tiengo
y to por bier-le a cara
a ra Santa que más quiero
Mayoral

11. Dimpués de a presentazión
no cal fer-se a rogar
tos presento a o compañero
lo clamamos repatán.

12. Dizen que ye o suyo ofizio
pero no le imos bisto enganchar,
de gambada toz os días
y namas que pajariquiar.

13. Iste repatán aquí manda
muchismo más que yo.
Ye o sobrino de o mainate
de a mafia de Nueba York.

14. Di-le que baiga ta Tresbasa
que astí tiene anchas as crabas
dirá que agora no no le baga
y dimpués que tiene mala gana.

15. No’n hai nadie aquí más rufo
ascape te se concara
ye mal chandro como él solo
pero a toas as mullers afalaga.

16. Bergüenza poca en conoze
charrar poco le cuesta
te contará a suya bida
si le das un siñal de cuerda.
y si le ejas a bota zerca
te la dirá a trompa talega

17. En o barrio d’as Moreras
ye o más gran alparzero.
No te imbitará a brendar
pa ixo sí que ye mego.
18. Poco bale de repatán
o suyo ye o picarazeo
eslegió mal o suyo ofizio
sería o millor portero.

Punto

Repatán
19. Poco tiempo as tardau
en ejar-me güen recau.
Con lo mal que está ro mundo
y pai que solo yo te procupo.

20. Si yo cuento a mía bida
ye que no’n tiengo que amagar
y si charro de os demás
no me bierez meter mal.

21. Por amostrar no me cuesta
ni de amostrar os calzons
pero los amuestro por abajo
como antes más a chen mayor.

22. Agora os chobens t’enseñan
os calzons por arriba,
o melico y a tripaza
y creyen que ye cosa fina.

23. Y as mullers con ixas bragotas
que paizen tirachinas,
no les be de tapar cosa
que no tapa una carrachina.

24. Anque oi con iste trache
pasemos una miajeta calor
no me digaz que no estamos pinchos
y o que más entre istos, yo.

25. Debán d’ iste auditorio
quereba soluzionar
un problema d’estau,
o de o imno nazional

26. Fa días que no aduermo
pensando n’a Eurocopa
y os futbolistas conzentraus
cantando ro ‘chunta chunta’

27. ¿Qué dirán Labordeta
y tamién Chesús Bernal
de que les nombren o partido
y sin representazión parlamental?

28. Yo tos fago una propuesta
me pai que ye sobregüena.
Cantamos o ‘chiqui chiqui’
y le femos nueba letra:
(ritmo ‘chiqui chiqui’)

29. En España se bibe de cojón,
con güena longaniza
le damos a o porrón.
30. Si quiers torteta,
chingarra y panzeta
y as jodías
pa os que’n bienen de fuera.

31. Te boi a ejar continar
antes de que empezipie a esbarrar.
Punto


....



Mayoral
32. ¡Qué argüellosa estará mama
de sentir-te izir a pastorada.
Solo tiens que bier a tío
te se mira to embabuquido

33. Con ista autuazión
no me cabe n’o esmo
como no te leban ta Eurobisión.
Te sale un poco tarcual
y a yo feliz me farían
si te lebasen de un ramal.

34. Iste imno lo lebaremos
ta o consello de as menistras.
¡Imposible se metan d’alcuerdo
en semejante gallinero!

35. O que nusotros sí aprobamos
ye a figura pa iste monte
de paisache protegido.

36. Un monumento a ra memoria
de ra chen de Sobrepuerto.
Un monumento a ra belleza
d’istos mons y d’istas balles.
Un monumento a os que aquí estamos
chuntos bibiendo ista fiesta.

37. Que se preben de lebar-sen
ni una sola piedra
de dengún d’istos lugars
y de ras suyas casas biellas.
38. Que se preben de ficar
molinos de biento u canteras,
que se preben de fer más
ni una sola esferra.

39. Agora faré una parada
no me tienga que sentir
como Chávez d’o rei d’España
Por qué no te callas!

Punto

Repatán
40. S’achuntón Zapatero
y o bezino Sarkozy,
que pa qui no’n sepa
ye o marido e Carla Bruni.
Charrón de o Canfranero
y os dos dijon que oui.

41. Que se fería ascape
en que unos euros alcontrasen,
pero se los chugón en o casino
que les cuaca de ir ormino.

42. Luego irán enta os Monegros
que ban a ejar d’estar desiertos,
enta ixe Gran Scala
que plega en ora mala.

43. Ista nueba cabañera
ya no se ba a fer con güellas
y o que antes yeran sasos
serán fieros espantallos.

44. Casaluzios pa chugar a ruleta
y dejar-sen güenas pezetas.
Foranos a tutiplén
por abión, auto u tren.

45. No tardarán en cambear
en L’Almolda a fabla ofizial.
Podrá estar o franzés,
u l’alemán u l’inglés.
Fer o que quieraz,
que en casa mía
charramos l’aragonés.

46. Si tiens a pocha plena
bes a chugar-te os diners.
Pasarás güen rato de nierbos
igual no plegas a fin de mes.

47. A ixe que le pasó
a muller le asperó en casa
Qué manera de mallar-lo
que cuasi lo estricalla!

48. A dormir en o sulero,
con a lomera doblada
sin zena ni colazión
en toa ra semana.

49. Si tú te quiers fer rico
no cal ir enta o Casino
con un pilotazo urbanistico
serás o millor siñorito.

Punto

Mayoral
50. No sé quién irá ta ixe casino
con a crisis que lebamos,
sube to menos o jornal
y no paramos de malfurriar.
Anque fagan a debantadera
ni ra Expo podré bisitar.

51. Tiengo que sacar-me o auto
por o prezio d’a gasolina
¡Y cómo se ha puesto ro pienso!
Pa comprar cuatro güegos
boi a bender-me as gallinas.

52. Os cochins fuera d’a zolle
millor estarán por o monte
ya se pueden abezar
a minchar-se to ro glan.

53. A casa en a que bibo
ye propiedá de ro banco
zincuanta añadas pa pagar
¡ya me pue quedar güen retiro!

54. O unico que nos ne queda
que pa comprar una cadiera
podemos marchar ta ro Ikea.
Cuatro tuercas chikichaiser,
tres tablotas kuntakinting
y apáña-te-las como puedas
igual en bez de cadiera
te sale una escamilleta.

Punto
Canta
55. Te conozié n’iste Puerto
me prendé de tú y d’a Santa
dende antonzes siempre biengo
porque si no, algo me falta
Mayoral

56. Y pa poder rematar
a chanzoneta y os dichos
yo tos encargo y suplico:
¡Si algo tos ha molestau,
que lo ejéis en l’olbido!

57. ¡Pos yo en nombre de toz,
Orosia, lizenzia tos pido
pa poder esplicar
con tu grazia y con tu ausilio,

58. á iste auditorio que está
asabelo qué atento y benigno,
con conzieto d’escuchar
a tuya bida y prodigios